هفته نامه آیینه یزد

پرونده نرگس محمدی و درخواست رسیدگی مجدد

سیزده نفر از نمایندگان مجلس دهم طی نامه‌ای به شرح زیر از ریاست قوه قضائیه ضمن ابراز نگرانی از وضعیت سلامتی نرگس محمدی درخواست نمودند مجدداً پرونده وی در شعبه هم‌عرض مورد رسیدگی قرار بگیرد. «خانم محمدی که هم‌اکنون دوران محکومیت خود را در زندان می‌گذراند مدت‌هاست از دیدار دو فرزند خود محروم بوده است از سوی دیگر نرگس محمدی که 44 سال سن دارد از بیماری‌های آمبولی ریه و فلج عضلانی رنج می‌برد. براساس نظر پزشک معالج تکرار فلج عضلانی می‌تواند بیماری ایشان را نهادینه کرده و خطرناک باشد. خواهشمندیم براساس رافت اسلامی و با توجه به ایراد وارده در حکم صادره، به استناد ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری نسبت به تقاضای رسیدگی مجدد در شعبه همعرض دستور اقدام مقتضی صادر فرمایید.»(1)
«هاجر چنارانی، نماینده نیشابور در مجلس، درباره نامه‌ای که به امضای او و چند نفر از نمایندگان درباره نرگس محمدی و خطاب به ریاست قوه قضائیه نوشته شده، گفت: نمایندگان امضاکننده نامه هیچ‌گونه ترس و واهمه‌ای از این مورد ندارند و در راستای کرامت‌هایی که مقام معظم رهبری و همچنین قوه قضائیه نسبت به پرونده سایر زندانیان داشته‌اند این نامه نوشته شده است. از قوه قضائیه خواستیم که به دلیل شرایط خاص جسمانی و همچنین مادربودن نرگس محمدی، در پرونده او تجدیدنظر کنند. پیش از این نیز نسبت به زندانیان مرد دیدگاه رئوفانه‌ای وجود داشته است. اکنون نمایندگان زن مجلس با این دیدگاه که این زندانی از شرایط خاصی برخوردار است و سابقه تجدیدنظر در دیگر پرونده‌ها وجود داشته، درخواست کرده‌اند در پرونده نرگس محمدی، فارغ از اینکه جرم ایشان چیست، تجدیدنظر صورت گیرد... محمود صادقی، نماینده مردم تهران، در صفحه توییتر خود نوشت: نامه به رئیس قوه قضائیه درباره نرگس محمدی بنا نبود رسانه‌ای شود. قرار بود محرمانه از طریق دکتر لاریجانی درباره او با قوه قضائیه رایزنی شود. این نامه به امضای نمایندگانی همچون سهیلا جلودارزاده، علی مطهری، پروانه مافی، سیده‌فاطمه ذوالقدر، ناهید تاج‌الدین، سیده‌حمیده زرآبادی، پروانه سلحشوری، هاجر چنارانی و... رسیده بود.»(2)
تمام کاندیداها از زمان ثبت نام تا راه یافتن به مجلس که مراحل مختلف قانونی را طی می‌نمایند در دوران تبلیغات و معرفی خویش وعده خدمت به مردم و احقاق حق می‌دهند و می‌گویند وظایف نظارتی خود را انجام خواهند داد و از حقوق شهروندی دفاع خواهند کرد چون نمایندگان مجلس شورای اسلامی اجازه تحقیق و تفحص در تمام امور کشور و حق اظهارنظر در تمام مسائل داخلی کشور را دارند. راقم این سطور به عنوان یک شهروند انتظار داشت در ایام برگزاری مجالس عزاداری سرور آزادگان حضرت حسین‌بن‌علی(ع) و یاران وفایش و درس‌هایی که باید از این‌گونه محافل آموخت نمایندگان دارالعباده در مجلس نیز از امضاکنندگان آن نامه باشند اما به هرحال دکتر علی مطهری که بارها در دوران نمایندگی خاطرات و اقداماتی ماندگار در پرونده خویش ثبت و ضبط نموده همراه با دوازده نماینده دیگر در مجلس دهم این درخواست را مطرح کردند. بدیهی است رفتن به دیدار زندانیان، دعا برای آزادی و رفع حصر آنها، درخواست از مقامات ذی‌ربط برای این‌که زندانی را مورد رأفت و رحمت اسلامی قرار دهند، کمک به خانواده زندانیان، تلاش برای آزادی گرفتاران، پی‌گیری در امری که منجر به گذشت اولیای دم و آزادی افراد محکوم به اعدام بشود، کمک در جهت جمع‌آوری دیه که برای آزادی زندانی پرداخت می‌گردد، کوشش برای این‌که شاکیان در صورت امکان از شکایت خود دست بردارند و به صلح و صفا گردن نهند و... به هیچ وجه به معنای هم عقیده و هم مسلک بودن یا صحه گذاشتن بر رفتار و خلافی که منجر به دستگیری، محاکمه و صدور حکم برای افراد مجرم و متخلف شده نیست بلکه مساعدت‌ در این‌گونه امور کاری ممدوح و خداپسندانه است. خواست آحاد مردم از قوه قضائیه این است که با رعایت عدالت و برابر با قوانین مصوب پرونده متخلفان، مفسدان، مجرمان، زمین‌خواران، قاچاقچیان، اختلاس‌کنندگان و در نهایت تضییع‌کنندگان حقوق مردم را از هر صنف و گروه و دسته و خط سیاسی و وابسته به هر سازمان و نهاد و مقام و فردی که باشند رسیدگی و بدون تبعیض حکم صادر نماید چه آن روز که از دریافت‌کنندگان حقوق نجومی سخن به میان می‌آید، موضوع واگذاری زمین برخلاف ضابطه به عده‌ای مطرح می‌گردد، بحث از فساد چند ده و صد و یا هزار میلیاردی می‌شود، رانت‌خواری عده‌ای بر ملا و از حیف و میل بیت‌المال توسط این یا آن صندوق و مؤسسه و بنگاه گزارش‌هایی به مقامات و سازمان‌های نظارتی اعلام می‌گردد اعم از این‌که متهمان وابسته به هر گروه و دسته و حزب و انجمنی که از 38 سال پیش تا کنون نامشان در تاریخ سیاسی ایران زمین ثبت و ضبط گردیده باشند.
مناسب می‌داند با اظهار سپاس از قضات شریف و سازمان‌های نظارتی که وظایف قانونی خود را انجام می‌دهند فرازهایی از دستورات ارزنده دین مقدس اسلام درباره زندان و رسیدگی به امور زندانیان را به استحضار خوانندگان برساند آن هم چهارده قرن پیش که نه از رنسانس یا کشورهای اروپایی و غربی و از اعلامیه حقوق بشر خبری نبود.
«از جمله امور مهمی که باید در این رابطه بدانیم این است که شرایطی ایجاد شود که در آن زندانی بتواند با همسر خود دیدار و خلوت کند برای این‌که نیاز جنسی که یکی از نیرومندترین نیازهای انسانی است و جدایی انداختن میان شوهر و زن به مدت طولانی موجب پدید آمدن اموری می‌گردد که خرد و شریعت بدان رضایت نمی‌دهند و چه‌بسا موجب جدایی کامل آنان و از هم پاشیدن کانون خانوده‌شان گردد، زنی از همسرش به حضرت علی(ع) شکایت برد آن حضرت دستور داد آن مرد را زندانی کنند و جرم مرد این بود که نفقه و خرجی زن خود را نمی‌پرداخت که به او زیان می‌رسانید، آن مرد گفت: زنم را نیز با من زندانی کن! حضرت فرمود این حق توست و به زن فرمود: همراه او برو...»(3)
«راستی جالب توجه است که فقها و اندیشمندان مسلمان، این همه در مورد موقعیت مکانی زندان و وضع حال زندانیان بذل عنایت می‌نمایند و جنبه‌ی انسانی را در کلیه‌ی مقررات مراعات می‌کنند... و احیاناً بیرون آوردن زندانی را از زندان جهت شرکت در زندگی عمومی و عیادت از بیماران و یا حضور در مراسم عید، جایز دانسته‌اند، و به او اجازه می‌دهند که بر سرپرستی عائله‌اش نظارت داشته باشد و در عین حال اهتمام دارند که شرایط بهداشتی در زندان وجود داشته باشد و غذای خوب در اختیار زندانی قرار گیرد. و باید توجه کرد که این دقت‌ها از طرف کارگزاران شریعت در مورد زندان و زندانیان، زمانی انجام گرفته است که زندان در دنیا به وضع رقت‌باری مبتلا شده بود... قاضی ابو یوسف در آن سند مهمی که درباره‌ی نظام زندان‌ها، به خلیفه عباسی هارون‌الرشید فرستاده است می‌نویسد: خلفای پیش از تو درباره‌ی زندانیان و خوراک و نان و خورش و پوشاک تابستانی و زمستانی آنها توجه کامل داشته‌اند و نخستین کسی که در این مورد اقدامات مفید انجام داده است امام علی‌بن ابی‌طالب(ع) در عراق بوده است کتاب الخراج ص 150... قاضی نعمان در کتاب دعائم الاسلام، ج2، ص 530، می‌نویسد: یکی از بازاری‌های اهواز –با سوء‌استفاده از بیت‌المال- به امام علی(ع) خیانت کرد. آن حضرت به «رفاعه» که ظاهراً زندانبانش بوده است نوشت: چنانچه کسی برای او غذایی و نوشابه‌ای و لباسی و یا رختخوابی آورد، از آن جلوگیری مکن و مگذار کسی با او تماس بگیرد که خصومت و دشمنی به او یاد بدهد... دستور بده زندانیان را به جز «ابن‌هرمه» هنگام شب برای تفرج و هواخوری به حیاط زندان بیاورند و چنانچه در مورد «ابن‌هرمه» نیز احتمال خطر دادی، او را هم به همراه دیگران به خارج زندان بیاور...»(4)
شهروندان، فعالان سیاسی و علاقه‌مندان به امور اجتماعی به این امر آگاهی دارند که هرگاه از انجام وظیفه خطیر نمایندگان مجلس و جایگاه رفیع وکلای مردم سخنی به میان می‌آید یادها و ذهن‌ها به سوی نماینده‌ای توانا، شجاع، عالم، متقی و ساده‌زیست شهید سید حسن مدرس و یا در هر دوره‌ای از قانونگذاری نام و خاطره عده‌ای جلب می‌گردد و عملکردشان نقل محافل و مجالس می‌باشد که در اظهارنظر و دفاع از شهروندان بیش از دیگران با شهامت و شجاعت سخن گفته‌اند.
« شاید به نظر برسد وقتی گفته می‌شود که شجاعت مدرس تا بدان حد رسید که مرگ را زبون ساخت، باز سخن از شجاعت مدرس به میان آوردن، تکرار است. اما راستی آنست که شجاعت یک صفت مطلق نیست. می‌توان در برابر مرگ شجاع بود، اما در برابر انواع دیگر خطرها و یا خواهش‌ها، جبن و ترس نشان داد.
می‌توان از مرگ نترسید اما از کم و زیاد شدن «شئونات و حیثیات» ترسید. مشیرالدوله‌ها و مستوفی‌ها شاید از مرگ نمی‌ترسیدند، اما از «توهین شدن» می‌ترسیدند. مدرس با دولت مستوفی مخالفت کرد، نه برای آنکه مستوفی وطن‌دوست و پاک و آقا نبود، بلکه به خاطر آنکه یارای «نه» گفتن نداشت... دولت مستوفی را ساقط کرد و مشیرالدوله را که یارای پاره‌ای «نه» گفتن‌ها را داشت به نخست‌وزیری رساند و افسوس که این یکی هم از «توهین»‌ها ترسید و در بدترین موقع‌ها، درست در جایی که باید می‌گفت هستم و می‌ایستاد، نایستاد. گفت نیستم و استعفا کرد و رفت... مدرس پهلوان... در آن واحد چندین و چند سلاح دشمن (که هر کدام برای از پای در افکندن پهلوانی کفایت می‌کرد) به سوی او هدف‌گیری می‌شدند، اما در این روئین‌تن دوران کارگر نمی‌افتادند: شب هنگام «یزدان پناه» از جانب «رضاخان» ده هزار تومان پول آورد که «بگیر و ساکت باش و پاسخ شنید» بگذار زیر تشک، برو به اربابت بگو تا دینار آخر خرج نابودی تو خواهد شد اگر رضا داد که هیچ وگرنه بیا و از همانجا بردار و برو. صبح چاقوکشان جلو مدرس «مرگ بر مدرس» گفتند و او به آنها درس داد: «اگر مدرس بمیرد، دیگر کسی به شما پول نخواهد داد.»(5)
حسن ختام مقاله به نقل جملاتی از فرمایش بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران امام خمینی(ره) پیرامون انتخاب اشخاص صالح به‌عنوان نماینده و تجلیل از شخصیت مرحوم سید حسن مدرس اختصاص می‌یابد.
« ما نباید مقلد کسی باشیم که هر چه را عده‌ای تشخیص‏‎ ‎‏دادند همان را عمل کنیم، بلکه باید کاملاً توجه کنیم که مثلاً در تهران چه کسانی لیاقت‏‎ ‎‏دارند که هم مسائل روز را بفهمند و هم متدین باشند و هم برای اسلام کار کنند،‏‎ ‎‏اشخاصی را انتخاب کنیم که از هر جهت صالح باشند. اگر کسان دیگری هم اشخاص‏‎ ‎‏صالحی داشتند به آنها رأی دهید و الاّ نه. بازار اختیارش دست خودش است، آنچه بینی‏‎ ‎‏و بین ا... ‏‎تشخیص می‌دهد آن را انتخاب کند. اگر در انتخابات مسامحه کنیم مطمئن‏‎ ‎‏باشید که از راه مجلس به ما لطمه می‌زنند. باید دانست مسلمان بودن تنها فایده‌ای ندارد،‏‎ ‎‏باید جمهوری اسلامی را قبول داشته باشد و از مسائل روز اطلاع داشته باشد. سعی کنید‏‎ ‎‏مثل مرحوم مدرس را انتخاب کنید - البته مثل مدرس که به این زودیها پیدا نمی‌شود،‏‎ ‎‏شاید آحادی مثل مدرس باشند-»(6)

مدیرمسئول

پی‌نوشتها :
1- روزنامه آرمان 27/7/95
2- روزنامه شرق 29/7/95
3- «مبانی فقهی حکومت اسلامی»، آیت‌ا... حسینعلی منتظری، ترجمه و تقریر ابوالفضل شکوری، جلد چهارم، صفحات 129 و 130
4- «احکام زندان در اسلام»، دکتر احمد واثلی، ترجمه محمدحسن بکائی، صفحه 264 تا 276
5- «مدرس شهید»، علی مدرسی، صفحات 425 و 426
6- «صحیفه امام خمینی(ره)»، جلد هجدهم، صفحه 276